Vlaamse Innovatiekracht op kanaal Z: Transfo Zwevegem (Kanaal Z)

Vlaamse innovatiebedrijven, Vlaio en Flux50 starten dit voorjaar een reportagereeks over baanbrekende energieprojecten. Stuk voor stuk voorbeelden van hoe onderzoek, industriële samenwerking en technologische vooruitgang samen gaan. In deze reportage zetten we de schijnwerpers op “Transfo Zwevegem”, een erfgoedsite in volle transitie.

Transfo Zwevegem:
Van oude elektriciteitscentrale tot energiewijk van de toekomst

Merel Goossens van Leiedal, de intercommunale voor streekontwikkeling in Zuid-West-Vlaanderen, doet uit de doeken hoe op de voormalige elektriciteitscentrale Transfo in Zwevegem wordt gewerkt aan een circular smart grid. Net zoals de centrale vroeger instond voor het energieverbruik van de wijde omgeving, moet dat in de toekomst opnieuw mogelijk zijn voor de site zelf, maar nu op basis van hernieuwbare bronnen. Om de lokaal opgewekte energie ter plekke te kunnen delen, zal met de bewoners en gebruikers een lokale energiegemeenschap opgericht worden, die op termijn eigenaar moet worden van de installaties

Efficiëntie en circulariteit vormen de leidraad in de reconversie van deze erfgoedsite. Energieverliezen worden beperkt door de hernieuwbare energie- en opslagbronnen aan te sluiten op een gelijkstroomnet en deze gelijkstroom op de site om te zetten naar wisselstroom. De vraag naar grondstoffen wordt zoveel mogelijk beperkt door de gebruikte materialen zo efficiënt mogelijk in te zetten. Er ook wordt gekeken om bepaalde materialen een tweede leven te geven door ze te hergebruiken (second life batterijen uit elektrische wagens, hergebruik van gebouwen of andere constructies …).

Een aanzienlijk deel van deze innovatieve initiatieven kaderen binnen 2 Europese projecten, RE/SOURCED en EMPOWER 2.0, respectievelijk binnen de subsidieprogramma’s UIA en Interreg NSR.

De Circus Brouwerij is een van de ondernemingen waarvoor het innovatieve en duurzame karakter van de site een drijfveer was om zich er te vestigen. Zij zal dankzij de energiegemeenschap gebruik kunnen maken van de lokaal opgewekte hernieuwbare energie. Door het gebruik van een warmtepomp en warmte- en waterrecuperatie zet de brouwerij alles op alles om duurzaam en lekker bier te brouwen.

In de intro van de reportage staat Frederik Loeckx van Flux50 stil bij de vele historische erfgoedsites in Vlaanderen waar momenteel een rijk verleden wordt doorgetrokken naar een rijke toekomst. Deze reconversies vertalen een abstract concept als energietransitie naar concrete initiatieven en resultaten en vergroten zo de betrokkenheid bij burgers en bedrijven.

Naast Leiedal zijn ook de volgende instanties betrokken bij de lokale energietransitie op de Transfo-site: provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zwevegem, REScoop.eu, Flux50, VITO, Universiteit Gent en Vlaio.